|
A morte dun museo (fragmento) –en gallego- "Como exemplo de fidelidade, miña nai mercaba sempre os seus libros en Bennedict's a tan só uns metros da malograda tenda de kebabs, no mesmo cruzamento de Lillie Road coa North End Road, moi preto da que foi a miña gardería. Facíao cando vivíamos en South Kensington e, unha vez que dixemos adeus a Londres, en cada visita da que regresabamos cheos de volumes sobre verbos irregulares e listenings que eran de suma utilidade nas pasantías que se impartían no salón da nosa casa betanceira. A miña avoa, que rosmaba a cada encomenda libresca que lle facía a súa filla, respectaba a amizade de Bennedict's, aquel home que lle emprestara o seu apelido ao establecemento e que lle botou máis dunha vez unha necesaria man na resolución de problemas nos que era imprescindible un impecable dominio do idioma, que 35 anos de traballo emigrante non outorgaban. Eu mesmo merquei alí de cativo, no bargain basement ou soto de gangas, unha edición de Destino de As mocedades de Ulises, no que aínda se le o cuño das bibliotecas de Hammersmith e Fulham, sen saber o que algúns anos máis tarde haberían de significar para min os libros de Álvaro Cunqueiro. Despois da decepción e ausencia do posto dos kebabs, uns minutos máis tarde puiden constatar que a librería fora convertida nun ultramarinos ruso, onde letreiros escritos co alfabeto cirílico anunciaban tras o vidro do escaparate vodka de etiqueta descoñecida e prometedoras latas de caviar. Entrei e puiden comprobar que seguía no seu sitio a escaleira de caracol que baixaba unha vez máis ao bargain basement, pero saín sen mercar. En Bennedict's adquiría miña nai a finais da década dos sesenta, aínda solteira, os manuais cos que perfeccionaba o seu inglés na academia nocturna ao remate de interminables horas de tarefas domésticas nos fogares doutras persoas, unhas clases que recibía preto do Commonwealth Institute e ás que chegaba despois de varios quilómetros a pé por rúas escurecidas e amedrentadoras. Aí comezou a nosa relación co museo, por vecindade, como empezan tantas cousas en Londres, esa confederación de aldeas na que a figura do alcalde non é máis que unha incorporación recente. Esfórzome por dar cunha lembranza remota daqueles días de infancia e aparecen as bandeiras organizadas nun bosque inmóbil e branco, disposto sobre un pequeno estanque que promete horas de xogos. Non será ata uns anos despois cando por fin aprenda a verme dentro do edificio, saltando dun país a outro coa habilidade dun consumado viaxeiro para o que espazo e tempo non representan máis que os segundos que separan os expositores. Deste xeito, entro nunhas casoupas feitas con barro na India e saio a lombos dunha moto de neve canadense, coa que chego a tempo para deixar un correo no buzón vermello da Illa de Guernsey e de alí corro a ver como a vaca transparente de Nova Celandia fai a dixestión, antes de abanearme nas pasarelas de madeira e corda que comunican as illas do Pacífico sobre as augas dun océano tan manso pero engaiolante como o que ás veces levanta tímidas ondas ao pé daquelas bandeiras coas cores da liberdade. Si, eu fixen meu aquel museo e convertino noutro escenario máis de diversión infantil, no que argallaba, rubía, me botaba ao chan e premía todos os botóns ao meu alcance, dando en segredo as grazas por non ter que vestir o uniforme dos escolares que facían visita didáctica provistos de cadernos nos que anotaban as explicacións dos mestres, xa que para min estar alí só podía significar que estaba preto da miña avoa e no Londres tantas veces devecido dende o meu adeus á cidade e á condición de londiniense, eximido de obrigas pedagóxicas e entregado por completo ao pracer do xogo. Como non ía ser meu aquel territorio, se formaba parte do meu barrio e ademais actuaba como un espello da nosa contorna familiar, da que formaban parte os galegos, claro, pero tamén amigos de Etiopía ou Paquistán. Un día da preadolescencia regresei ao Commonwealth Institute, na compaña da miña avoa, a miña nai, a miña tía e as miñas curmáns pequenas, ás que eu xa entregara o relevo da diversión sen límites e sen complexos; era demasiada a multitude como para que eu participase daquela festa, ademais de que a idade comezara a roer en min, pero aínda así conseguín subirme a un cabalo de madeira, feito do que non conservo lembranza pero si fotografía, dalgún país que non consigo identificar. Canada, quizais? Baixábamos por unha desas escaleiras que organizaban o museo en torno a un baleiro central, ao xeito dun sinxelo labirinto que reproducía o esquema circular do edificio, e o balbordo da miña familia anticipaba con moito os nosos pasos, tanto como para que un vixilante se fixase en nós. Vestía de azul escuro, como unha desas sombras anónimas que coidan de que todo se conduza con normalidade, e nesa normalidade inclúo o silencio, claro. Eu camiñaba un paso por diante e sabía que aquel home tiña a mirada cravada na nosa expedición, pero as miñas curmáns, a miña tía, a miña nai, a miña avoa, eran alleas ao feito de que a súa conversa pasaba con moito do volume ao que estaban afeitos os ingleses. Eu maldicía esa inconsciencia, esa capacidade para chamar a atención sobre si e mesmo rir dos demais, como fixera nesa mesma viaxe a miña tía, chiscándolle o ollo no metro a vítimas masculinas ata facelos arrubiar e cambiar de asento, molestos, amolados. Así que cando vin ao vixilante poñerse á nosa altura temín a vergoña de ser reprendidos e tratei de apartar a mirada, pero non podía, a vista presa na boca daquel home que se dirixiu a nós nunhas palabras que comprendemos sen dúbidas. " epdlp.com |